नमस्कार मित्रांनो!
आम्ही नेहमी तुमच्यासाठी नवनवीन आणि उपयुक्त माहिती घेऊन येतो. आज आम्ही एक अशी योजना घेऊन आलो आहोत जी शेतकऱ्यांसाठी अत्यंत महत्त्वाची आहे. ‘गोपीनाथ मुंडे शेतकरी अपघात विमा योजना’ या योजनेबद्दल सविस्तर माहिती तुम्हाला या लेखात मिळेल. त्यामुळे हा लेख शेवटपर्यंत वाचा आणि तुमच्या कुटुंबीयांसोबतही शेअर करा. कारण ही माहिती कुणाच्याही उपयुक्त ठरू शकते. चला तर मग सुरू करूया!Gopinath Munde Shetkari Apghat Vima Yojana
गोपीनाथ मुंडे शेतकरी अपघात विमा योजना काय आहे?
महाराष्ट्र शासनाने 2019 साली शेतकऱ्यांच्या सुरक्षिततेसाठी ही योजना सुरू केली. मात्र, सुरुवातीच्या काळात या योजनेत अनेक अडचणी आल्या. अर्ज प्रक्रिया, अपघातानंतरच्या तक्रारी, आणि अनावश्यक त्रुटींमुळे शेतकऱ्यांना योजनेचा लाभ मिळण्यात विलंब होत होता. या सर्व गोष्टींचा विचार करून शासनाने 2023 मध्ये सुधारित स्वरूपात ही योजना पुन्हा सुरू केली.
योजनेचे नवे नाव आहे ‘गोपीनाथ मुंडे शेतकरी अपघात सुरक्षा सानुग्रह अनुदान योजना’.
योजनेची मुख्य वैशिष्ट्ये
- राज्य: महाराष्ट्र
- विभाग: कृषी विभाग
- सुरुवात: 9 डिसेंबर 2019
- सुधारणा: 19 एप्रिल 2023
- लाभार्थी: शेतकरी व त्यांच्या कुटुंबातील सदस्य
- उद्दिष्ट: शेतकऱ्यांना अपघात विमा कवच देणे
- अर्ज पद्धत: ऑफलाईन
योजनेचे फायदे
- अपघाती मृत्यूवर आर्थिक सहाय्य:
जर शेतकऱ्याचा अपघाती मृत्यू झाला, तर त्यांच्या कुटुंबाला 2 लाख रुपयांपर्यंत आर्थिक मदत दिली जाते. - अपंगत्वासाठी मदत:
- दोन डोळे, दोन हात किंवा दोन पाय निकामी झाल्यास – 2 लाख रुपये
- एक डोळा, एक हात किंवा एक पाय निकामी झाल्यास – 1 लाख रुपये
- विविध अपघातांचा समावेश:
ही योजना केवळ शेतात झालेले अपघात नाही, तर इतर अनेक प्रकारच्या अपघातांना कव्हर करते. उदा. रस्ता अपघात, विजेचा धक्का, सर्पदंश, पाण्यात बुडणे, इत्यादी.
या योजनेची पात्रता
- ज्यांच्या नावावर शेतजमीन आहे असे शेतकरी या योजनेसाठी पात्र आहेत.
- जरी शेतजमीन नसली, तरी कुटुंबातील सदस्य (ज्यांच्या कुटुंबात एखाद्या व्यक्तीच्या नावावर शेतजमीन आहे) योजनेसाठी अर्ज करू शकतात.
- वयोमर्यादा: अर्जदाराचे वय 10 ते 75 वर्षे असणे आवश्यक आहे.
12 प्रकारचे अपघात जे या योजनेत समाविष्ट आहेत
- रस्ता किंवा रेल्वे अपघात
- पाण्यात बुडून मृत्यू
- विजेचा धक्का लागणे
- वीज पडल्यामुळे अपघात
- विषबाधा झाल्यास
- सर्प किंवा विंचवाचा चावा
- जनावरांच्या हल्ल्यामुळे अपघात
- उंचावरून पडून अपघात
- नक्षलवादी हल्ल्यामुळे मृत्यू
- बाळंतपणात मृत्यू
- खुनामुळे मृत्यू
- दंगल उसळून मृत्यू
या योजनेत समाविष्ट नसलेल्या प्रकरणे
- नैसर्गिक मृत्यू
- आत्महत्या किंवा स्वतःला दुखापत करण्याचा प्रयत्न
- कायद्याचे उल्लंघन करताना झालेला अपघात
- अमली पदार्थांशी संबंधित घटना
- सैन्यातील किंवा युद्धामधील अपघात
अर्ज प्रक्रिया कशी करावी?
- संबंधित तालुका कृषी अधिकाऱ्यांच्या कार्यालयात अर्ज सादर करावा.
- अपघातानंतर किंवा मृत्यूनंतर 30 दिवसांच्या आत अर्ज करणे आवश्यक आहे.
- अर्जात पुढील माहिती नमूद करावी:
- मृत व्यक्तीचे नाव
- अपघाताचे कारण आणि तारीख
- अपघातामुळे मृत्यू की अपंगत्व, याची माहिती
- अर्जदाराचे नाते आणि कुटुंबातील स्थान
अर्जासाठी आवश्यक कागदपत्रे
- मृत्यूचे प्रमाणपत्र (पोस्टमार्टम रिपोर्ट, एफआयआर, मेडिकल रिपोर्ट)
- सातबारा उतारा
- वारस म्हणून ओळख पटवणारे कागदपत्र (गाव नमुना 6 क)
- अर्जदाराचे आधार कार्ड व बँक पासबुक
- पोलिस पंचनामा अहवाल
महत्त्वाच्या गोष्टींची यादी
- ही योजना केवळ महाराष्ट्रातील शेतकऱ्यांसाठी आहे.
- अर्जासाठी वयोमर्यादा 10 ते 75 वर्षे आहे.
- आधार कार्ड बँक खात्याशी लिंक असणे गरजेचे आहे.
- जर शेतकरी किंवा कुटुंबातील सदस्याने इतर शासकीय अपघात विमा योजनेचा लाभ घेतलेला असेल, तर ते या योजनेसाठी पात्र नाहीत.
या योजनेच्या अर्ज प्रक्रियेचा फॉर्म भरताना लक्षात ठेवा
- फॉर्ममध्ये स्पष्ट व अचूक माहिती भरा.
- सर्व आवश्यक कागदपत्रे जोडल्याशिवाय अर्ज स्वीकारला जाणार नाही.
- योजनेतील लाभ मिळवण्यासाठी शासनाने दिलेल्या नियमांचे पालन करणे गरजेचे आहे.
शासनाने सुधारित केली योजना
या योजनेत सुधारणा केल्यामुळे आता अर्ज प्रक्रिया जलदगतीने होते.
- अर्ज सादर केल्यानंतर महसूल, पोलीस आणि कृषी विभागाचे पथक प्रत्यक्ष घटनेची चौकशी करते.
- तहसीलदार यांच्या समितीमार्फत निर्णय घेतला जातो, आणि मदतीचे पैसे थेट बँक खात्यात जमा होतात.
गोपीनाथ मुंडे शेतकरी अपघात सुरक्षा सानुग्रह अनुदान योजना: शेतकऱ्यांना मोठा दिलासा
महाराष्ट्र शासनाने शेतकऱ्यांच्या अपघाताच्या घटना आणि त्यांच्या कुटुंबीयांना होणाऱ्या आर्थिक अडचणी लक्षात घेऊन गोपीनाथ मुंडे शेतकरी अपघात सुरक्षा सानुग्रह अनुदान योजना सुरू केली आहे. या योजनेअंतर्गत अपघातग्रस्त शेतकरी किंवा त्यांच्या वारसांना आर्थिक मदतीचा लाभ दिला जातो. 2023-24 आर्थिक वर्षामध्ये या योजनेअंतर्गत शेतकऱ्यांना मोठ्या प्रमाणावर आर्थिक मदत वितरीत करण्यात आली आहे, ज्यामुळे अनेक कुटुंबांना दिलासा मिळाला आहे.
2023-24 आर्थिक वर्षातील कामगिरी
गोपीनाथ मुंडे शेतकरी अपघात सुरक्षा सानुग्रह अनुदान योजनेच्या 2023-24 या आर्थिक वर्षात एकूण 78.54 कोटी रुपये निधी वितरीत करण्यात आला आहे. या निधीतून एकूण 3998 पात्र विमा दावे निकाली काढले गेले असून त्यापैकी 3954 अपघातग्रस्त शेतकरी किंवा त्यांच्या वारसांना 77.54 कोटी रुपयांचा लाभ मिळालेला आहे. ही योजना शेतकऱ्यांसाठी आधारवड ठरत असून अपघाताच्या कठीण प्रसंगी आर्थिक संकटाचा भार कमी करण्याचे काम करते.
खंडित दाव्यांसाठी अर्थसंकल्पीय तरतूद
राज्यातील 2024-25 या आर्थिक वर्षासाठी देखील गोपीनाथ मुंडे शेतकरी अपघात सुरक्षा सानुग्रह अनुदान योजना प्रभावीपणे राबविण्यात येत आहे. यावर्षी शेतकऱ्यांच्या नवीन दाव्यांसोबतच खंडित कालावधीतील दावे निकाली काढण्यासाठी 120 कोटी रुपयांची अर्थसंकल्पीय तरतूद करण्यात आली आहे. या तरतुदीमुळे मागील प्रलंबित प्रकरणे निकाली काढण्यासाठी गती येणार असून अधिकाधिक शेतकऱ्यांना योजनांचा लाभ मिळणार आहे.
योजनेंचा उद्देश आणि महत्त्व
ही योजना फक्त आर्थिक मदत पुरविण्यासाठीच नाही तर शेतकऱ्यांप्रती शासनाच्या बांधिलकीचे प्रतीक देखील आहे. शेतकरी त्यांच्या शेतीच्या कामामध्ये अनेक धोके पत्करतात, ज्यामुळे अपघात किंवा मृत्यूसारख्या घटना घडतात. अशा परिस्थितीत त्यांना किंवा त्यांच्या कुटुंबीयांना तातडीची मदत पुरवणे हे या योजनेचे मुख्य उद्दिष्ट आहे.
भविष्यकालीन दृष्टीकोन
महाराष्ट्र शासनाने या योजनेत आर्थिक तरतूद वाढवून प्रलंबित दाव्यांचे निवारण करण्याचा प्रयत्न केला आहे. यासोबतच योजनेची अंमलबजावणी अधिक पारदर्शक आणि जलद होण्यासाठी विविध सुधारणा करण्यात येत आहेत. 2024-25 आर्थिक वर्षात शेतकऱ्यांना आणखी व्यापक लाभ देण्याचा शासनाचा उद्देश आहे.
शेतकऱ्यांसाठी आधार
गोपीनाथ मुंडे शेतकरी अपघात सुरक्षा सानुग्रह अनुदान योजना शेतकऱ्यांसाठी मोठा आधार ठरली आहे. या योजनेमुळे संकटात सापडलेल्या कुटुंबांना सावरायला हातभार लागतो. शासनाने घेतलेले हे पाऊल शेतकऱ्यांच्या सुरक्षिततेसाठी एक महत्त्वाचा टप्पा ठरत आहे.
शेतकऱ्यांसाठीचा हा उपक्रम महाराष्ट्र शासनाची शेतकऱ्यांप्रती असलेली बांधिलकी आणि संवेदनशीलतेचे दर्शन घडवतो.
टीमचं शेवटचं मत
मित्रांनो, शेतीत काम करताना अपघात हा कधीही होऊ शकतो, आणि अशा परिस्थितीत शासनाकडून मिळणारी ही आर्थिक मदत खूप महत्त्वाची ठरते. जर तुम्ही किंवा तुमच्या ओळखीतील कुणी या योजनेचा लाभ घेऊ इच्छित असेल, तर वेळेवर अर्ज करा आणि ही माहिती जास्तीत जास्त लोकांपर्यंत पोहोचवा. शेवटी, तुमचा हक्क तुम्हालाच घ्यावा लागतो, आणि अशा योजना तुमच्यासाठीच आहेत!
धन्यवाद!
तुमचं हित हेच आमचं उद्दिष्ट!
सोनाली कदम या एक कुशल आणि अनुभवी पत्रकार असून, त्यांना मुंबईतील पत्रकारिता आणि मास कम्युनिकेशनमध्ये पदव्युत्तर शिक्षणाचा भक्कम आधार आहे. गेल्या 10 वर्षांपासून त्यांनी विविध नामांकित डिजिटल माध्यमांमध्ये काम करत शेती, मनोरंजन, अर्थ, राजकारण, खेळ आणि तंत्रज्ञान यांसारख्या विषयांवर व्यापक अनुभव आणि सखोल ज्ञान मिळवले आहे. त्यांचा अभ्यासपूर्ण दृष्टिकोन आणि कामातील समर्पण यामुळे त्या वाचकांच्या मनात विश्वासार्हता आणि लोकप्रियता निर्माण करण्यात यशस्वी ठरल्या आहेत.